Vrouwenplatform presenteert Vrouwenwandeling Zwolle

Een gezellige drukte was het op 10 juni 2022, toen het Zwols Vrouwenplatform de Vrouwenwandeling Zwolle presenteerde. De route voert langs plekken in de historische binnenstad waar onvergetelijke vrouwen van Zwolle woonden of werkten. “Iedereen die geïnteresseerd is in wat historische Zwolse vrouwen bezighield, beroemd of berucht maakte, moet de wandeling eens uitproberen,” aldus de initiatiefnemers. Het routeboekje is op diverse plekken te koop.

De Vrouwenwandeling werd gelanceerd door raadsleden Anja Roelfs (GroenLinks) en Brammert Geertling (SP), die eerder dit jaar een motie indienden voor de Vrouwenwandeling. Zij boden routeboekjes aan aan drie ‘historische’ vrouwen: Aleida Greven (schilderes en stichtster van het Vrouwenhuis aan de Melkmarkt), Maria van Antwerpen (vrouw die als man, soldaat en echtgenoot door het leven ging) en een Zwolse Dolle Mina (oprichtster van het Vrouwenhuis aan de Assendorperstraat).

De route is ontwikkeld door Lamberthe de Jong, Lucia de Vries en Saskia Zwiers. Zij selecteerden 25 vrouwen en vrouwengroepen uit de rijke geschiedenis van Zwolle en verbonden hen met een locatie in de binnenstad. Historicus Wim Coster werd gevraagd te schrijven over twee vrouwen waar hij eerder over gepubliceerde. Vanaf 10 juni kunnen deelnemers ‘op bezoek’ bij de vrouwen met behulp van een gedrukte stadsgids. Later dit jaar kan de route ook middels een audiotour worden gelopen.

Aansprekende vrouwen

Volgens initiatiefnemers De Jong, De Vries en Zwiers viel het nog niet mee om een selectie uit het rijke aanbod te maken. “We wilden een dwarsdoorsnede van vrouwen van alle tijden maken. We denken dat het met deze variatie aan vrouwen en vrouwengroepen, van 1400 tot 1985, aardig is gelukt. Maar er blijven er nog heel veel interessante vrouwen over!” aldus de initiatiefnemers.

De route voert langs de woningen van bekende Zwolsen, onder wie tekenares Gesina ter Borch, Aleida Greve, stichtster van Het Vrouwenhuis, en Amoene van Haersolte, winnaar van de eerste P.C. Hooftprijs. Maar er zijn ook minder bekende vrouwen te ontdekken zoals Maria Lauws, de eerste orgeltrapper van de Grote Kerk, en Gre Runhaar, een moedige stadgenote in de Tweede Wereldoorlog. Geertruid Kadeneter staat symbool voor de vele Zwolse vrouwen die zich begin vijftiende eeuw aansloten bij de beweging van de Moderne Devotie.

Bijzonder zijn Jacomina Jannes, een ter dood veroordeelde moordenares, en Maria van Antwerpen, een vrouw die liever als man door het leven ging en als soldaat wacht liep op de stadsmuren van Zwolle. Ook lokale feministes en politica’s worden niet vergeten, evenmin als arme vrouwen, kunstenaressen, verzetsheldinnen en prostituees. Het meest recent zijn de Zwolse ‘Dolle Mina’s’ die in 1976 een Vrouwenhuis oprichtten.

Welkome aanvulling

De Vrouwenwandeling Zwolle wordt ondersteund door het Zwols Vrouwenplatform. Dit platform, opgericht in 2010, wil Zwolse vrouwen verbinden door middel van gerichte activiteiten. Zo organiseert de stichting jaarlijks Internationale Vrouwendag en introduceerde in 2020 de Maria Milatz-lezing, vernoemd naar een Zwolse feministe, die ook in de route voorkomt. Met het ondersteunen van dit initiatief wil het platform de waardering voor historische vrouwen vergroten.

De route vormt een welkome uitbreiding op het huidige aanbod van Zwolse stadswandelingen en lezingen. In diverse andere Nederlandse steden zijn dergelijke wandelingen eerder succesvol geïnitieerd (waaronder Deventer, Utrecht, Den Bosch en Groningen).

Het initiatief wordt ondersteund door de Gemeente Zwolle, Stichting De Gasthuizen, Stichting Het Vrouwenhuis en Stichting tot Algemeen Nut Zwolle.

De wandeling, die begint bij het Zwolse Balletjeshuis en eindigt bij Stadsmuseum Anno, is voor alle leeftijden. De route kan dienen als inspiratiebron voor historici, kunstenaars, ondernemers en erfgoed/cultuurmakers, die het verhaal van Zwolse vrouwen willen vertellen.

De stadsgids is voor 5 euro te koop verkrijgbaar bij onder meer Stadsmuseum Anno, het Zwolse Balletjeshuis, museum Het Vrouwenhuis en bij diverse boekhandels.

Over de auteurs

Wim Coster is historicus en schrijver. Van zijn hand verschenen veel historische publicaties, waaronder De barones en de dominee (2016) en Het Wolfsmeisje (2018)

Lamberthe de Jong is historicus en journalist. Zij werkte in 2013 mee aan een vrouwenwandelroute in Deventer. Naast over vrouwengeschiedenis schrijft ze biografieën, levensverhalen en over regionale geschiedenis.

Lucia de Vries is journalist en historicus in opleiding. Zij publiceerde een aantal boeken en is verantwoordelijk voor diverse historische projecten, waaronder Hippie Kathmandu en de ontwikkeling van een ‘dienstmeisjesroute’ in Flevoland.

Saskia Zwiers is kunsthistoricus, kunstenaar en directrice van museum Het Vrouwenhuis. Voor het boek 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis (2013) schreef zij de biografieën van vijf Zwolse vrouwen. Samen met Jan ten Hove publiceerde zij over de Emmanuelshuizen (2016), Hofjes in Zwolle (2017) en Bier in Zwolle (2022).